Fáilte is Fiche Roimh Banríon Shasana?

Bhí alt spéisiúil go leor san Irish Times inné, ag plé cathain an mbeidh sé cóir do Banríon Shasana dul ar chuairt anseo in Éirinn. Shíl an Spailpín gur chóir di teacht anseo, agus an seanchogadh thart ar deireadh, ach tar éis na píosaí inné, nílim chomh cinnte mar a bhínn.

Cuireann Mary Kenny an cás ar son na Banríona, ach ní chuireann sí go maith é. Feicim féin go mbaineann filíocht éigin le seanteidéil Shasana, ach tá Mary beagán ró-thóga leo - ní mór domsa cé atá ina leath-dheartháir leis an Iarla Rois, mar shampla. Agus maidir le máithreacha Átha Cliath ag cur fáilte le Prionsa na Breataine Bige, agus eisean anseo ar chuairt i 1995, tá an Prionsa tuilte go leor dóibh, agus go raibh siad go léir sásta lena gceile.

Chuir Charles Lysaght an crú ar an tairne nuair a iarrann sé cé a dtiocfadh amach ar na sráideanna dá mbeadh Banríon Shasana i paráid éigin ar Sráid Uí Chonáil? Cé a chasfadh brat an aontais in ómós di? An dtógfá féin, a léitheoir?

Shíleas féin le fada gur chóir Banríon Shasana dul ar chuairt anseo, chun a thaispeáint go deo go bhfuil an sean chogadh thart. Insíonn an beirt Géaróid agus Máirtín go bhfuil, agus má tá fios ag duine ar bith, tá a fios ag an dtriúr sin. Ach tá an cheart ag Lysaght san Irish Times go bhfuil sé ró-luath fós, gur mhair an dearg fola os comhair an ghlais ró-fhada chun dearmad a dhéanamh, agus Banríon Ellis II a ghlacadh mar gnáth cuairteoir eile. Ní mbaineann an fadhb le ceist an Tuaiscirt, agus síocháin ansin anois. Baineann an fadhb leis an gceist a chuireadh níos luath - cé a dtiocfadh amach chun fáilte a chur roimh an mBanríon? Cé a chasadh an brat di?

Ba cathair an tSeoinín í Bleá Cliath go deo, agus ar mo bhealach féin thall is abhus sa chathair faighim boladh Shasana i ngach uile áit. Uaireanta, i siopa éigin, ní bheidh a fios agat an i mBleá Cliath nó Brighton atá tú. Níor éirigh leis na Gaeil fíor-scoilt a dhéanamh eadrainn agus an t-oileán eile i rith na nócha bliana tar éis bunús an Saorstát, agus orainn atá an locht, agus ar na Gaeil féin amháin. Ar son cén rud ar chrochadh Caoimhín de Barra agus dódh Corcaigh? Go gcaithfeadh na Gaeil a dtráthnónta ag breathnú ar an X-Factor, cosúil le Heathcliff agus Cathy ag breathnú isteach fuinneog na Lintons san úrscéal Wuthering Heights?

Shamhail lucht 1916 go mbun náisiún Gaelach tar éis an tÉirí Amach, agus is léir anois gur theip ar an mbrionglóid sin. Ach níl an crógacht againn an fhírinne sin a admháil, nó an Éire sin a bhunadh i gceart agus mar sin, tagann an dúil amach in áiteanna aite. Is iad an dream atá ag ceannaigh na geansaí Manchester United agus ag breathnú ar an X-Factor a mbeadh amach ar na Sráideanna ag caitheamh cloch roimh an mBanríon.

Tá an cheart ag Charles Lysaght - más mhaith leis an mBanríon dul go hÉirinn ba chóir di dul anseo mar duine sa slua ag rás capall. Má thagann sí lena coróin, corróidh sí na daoine, agus an fhírinne searbh gur theip orainn an Banríon agus a ré a chur ar ár gcúl.





Technorati Tags: Gaeilge, polaitíocht, Banríon Shasana, stáir

Baint an Fhómhair Beannaithe

Thug do Spailpín Fánach an lá ar fad ag breathnú is ag smaoineamh ar na pictúirí stáiriúla ag teacht ó Stormont inniu, agus tá siad deacair dom a chreideamh fós. Tá an Dochtúir Ian Richard Kyle Paisley ina mór-namhaid liom agus le mo linne comh fada is a bhíos ar an bhfód ach anois, tá mo ghloinne líonta amach agam agus, tar éis na cúpla focal seo a scríobh, ólfaidh mé sláinte an dochtúra. Tá sé tuillte aige anois.

Tá clú agus caill - nó droch-chlú is droch-chaill - ar an ndochtúir Paisley as ucht a chumacht óráide. Scríobh Tim Pat Coogan ina leabhar "the Troubles" gurb fhéidir le cúpla daoine brath ar theas Ifrinn agus iadsan ag éisteacht ar an nDochtúir Paisley ar an bpuilpid ins na seascaidí. Ach níor labhair Paisley riamh comh h-uasal, nó comh dílis, nó comh chríonna, mar a labhair sé inniu.

Bhí tionchar mór ag an mBíobla ina labhairt, ar ndóigh. Luaigh sé na focail cáiliúl ón Leabhar Ecclesiastes, go bhfúil seasúr ag gach chuile ní faoin Neamh, seasúr scaoilte, seasúr dul le cheile. Bhí blás na h-óráide sean-nós Protastúnaigh ina fhocail deireanach, nuair a dúirt an dochtúir Paisley go raibh sé ag súil "go mbainfimid fómhar beannainthe." Tá an guí céanna ag an Spailpín Fánach, ó bhun mo chroíse. Go n-éirí leat agus libh, a shean-shaighdiúr, agus go mbainea tú agus pobal na Sé Chontae bhur bhFómhar tar éis na blianta brónach fada fola a bhí againne go léir ar ár n-oileán beag glas. Bail ó Dhia ar an obair.

Agus anois, tógfaidh mé mo bhraoinín. Cén sort? Bushmills, ar ndóigh.





Technorati Tags: Éirinn, Stormont, Ian Paisley, stáir

An Caiptín Scott agus Ré na n-Impireachta Breataine

Tá an litir deireanach chuig a bhean cheile, Kathleen, a scríobh an Caiptín RF Scott, an taiscéalaí Sasanach a fuair bás lena fhoireann ar an mbealach abhaile ón bPol Theas i mí Márta, 1912, a theaspáint don bpobal i gCambridge ar feadh trí mhí. D'fhoilsigh an Daily Telegraph an litir an seachtain seo caite agus is uaigneach, crógach, spreagach an litir í. Bhí sé go breá soléir do Shcott go raibh an bás i ndán dó agus dá dhream - cailleadh an fear misniúl sin, Titus Oates, cúpla lá sular scríobhadh an litir - ach níor scríobh Scott focal eaglach nó áifealach dá laghad. Tá sé buartha nach bhfeicfeadh sé a bhean nó a mhac riamh, ar ndóigh, ach choinnigh sé an liopa crua i gcónaí, mar ba cheart do laoch na h-Impire.

Tá dialann an Caiptín Scott le feiceáil fós in Iarsmalann na Breataine - chonaic an Spailpín é cúpla bhliain ó shin, agus d'fhán sí im'aigne ón lá sin amach. Bhí an dhialann oscailte ag an leathanach deireanach, an scríobhnóireacht briste agus Scott faoi ghréim an fuacht, agus fíos maith aige go raibh an bás ag teacht. Conas a choinneodh an Spailpín agus mise súil i gcoinne súil le Aingeal an Bháis? An thaispeanfainn an cleite bán? Mo bhrón, ach sílim go dtaispeanfainn, gan dabht.

Tá do scríobhnóir dílis ag smaoineamh ar an gCaiptín agus a dhream ón uair a léigheas an litir sa Thelegraph. Tá coireanna na Sasanach comh laidir in aigne na hÉireannach gurbh deachair an rud é cothrom a chonnigh orthu agus sinne ag féachaint orthu le súil na staire anois. Go rinnedar gníomaithe olca crua dubhchroíach níl aon dhabht faoi - ní gá duit ach smaoinigh ar áiteanna cosuil le Amritsar nó an tSúdáin agus feicfear lámh fola na h-Impireachta Breataine, a choinnigh an triú chuid domhain faoi smacht le fada an lá.

Ach ní fheiceann An Spailpín eachtraí an tsaoil comh dhubh agus comh bhán mar a d'fheicinn. Agus sílim, ag smaoineamh ar Scott nó ar laochra eile cosuil le Cook, Monroe, Wolfe, Nelson nó ár nGael féin, Arthur Wellesley, an Dúc Wellington, cibé eile a ndeirtear fúthu, caithfear adhmail gurbh dream crógacha iad. Ní hiad ina gcathanna amháin a thaispéanadar an misneach sin, cé go bhfuil sé go breá soiléir in eachtraí Rourke's Drift nó Cawnpore nó Trafalgar nó Waterloo - ní thuigeadar riamh nach n-éireodh leo agus rud éigin faoi lámh acu. Tagadh rud éigin ina aigne, agus déanadh é. Bhí sé comh shimplí sin. Iarnród a thógáil in India? Déanta. Canalach a thógáil ag Suez? Déanta. Feictear an creideamh céanna i ndaoine cosuil le Isambard Kingdom Brunel, a thóg na h-iarnóid i ngach áit, go dtí an tOllamh James Murray, a bhí ina eagarthóir ar an gcéad foilsiú ar an Oxford English Dictionary.

Cad tharla don dream sin, dream Cook, Scott, Brunel? Anois, tá Jonathan Ross nó Simon Cowell nó an t-ápa sin Russell Brand ina laochra ag na Sasanaigh, agus is mó an titim é. Agus a n-Impireachta caillte acu ó Chogadh na mBoer, tá an Ríocht Aontaithe í féin faoi bhrú faoi láthair. Smaoiníonn an Spailpín ar an gCaptain Scott ag fáíl bháis i bhfuacht an Phoil Theas, agus ar an mBreatain sa lá atá inniu ann, agus b'fhéidir gurbh bás trocaireach é a bhás ar deiridh - ní fhéidir le fear cosuil le Robert Scott an Bhreatain 2007 a mhaireachtáíl.

Technorati Tags: Captain Scott, An Impire Breataine, stáir, Gaeilge